Dochód Kasy Miejskiej z "lądowego" i " rybołówstwa". 1851 r.

 Jednym z dochodów kasy miejskiej w Przedborzu w XIX wieku, był dochód „z lądowego”. Czerpany z dzierżawy gruntu (lądu) znajdującego się nad brzegiem Pilicy. Teren ten był wykorzystywany przy spławianiu rzeką drewna pochodzącego z wycinki okolicznych zasobnych w drzewa lasów.

 W Etacie (budżecie) Przychodów i Rozchodów Kasy Ekonomicznej Miasta Przedborza, wpływ z tytułu „lądowego” wpisywany był jako dochód stały. Etat na lata 1850-1852 przewidywał wpływ z niego w wysokości 18 rubli i 12 kopiejek. Jednak pozyskanie tej kwoty uzależnione było  od wyniku ogłoszonej licytacji na dzierżawę nadrzecznego terenu. Jednak jak zapisano w projekcie Etatu na w/w lata, w uwagach Magistratu Miasta Przedborza: „Dochód z lądowego nad Rzeką spławną Pilicą żadnego wpływu Kasie nie czyni”. Przyczyną tego były bezskuteczne licytacje. 

Nad brzegiem rzeki widoczne drewno przygotowane do spławu Pilicą.
 "Tygodnik Ilustrowany" nr 177, 20 maja 1871. "Przedbórz od strony Pilicy"

 W opinii Rządu Gubernialnego Radomskiego wyrażonej do projektu Etatu zapisano, że licytacje nie dochodziły do skutku z powodu braku chętnych do udziału w nich. Jako tego przyczynę podano zniszczenie brzegów rzeki, które „napływem wody zupełnie zrujnowane zostały”, co musiało mieć związek z nawiedzającymi miasto powodziami. Dodatkowo wstrzymane zostały zamówienia na dostawy „browarki¹” do magazynów rządowych.

Dlatego też: 

„Pobierany dotąd przez Kasę miasta Przedborza dochód z lądowego, skutkiem niedogodnych lądów i niepraktykowanych na teraz spławów na rzece Pilicy upadł zupełnie miejscowy, więc Magistrat w miejsce upadłego dochodu, zamierzył zaprowadzić nowy dochód z Rybołówstwa po prawym brzegu rzeki Pilicy – jakoż po sporządzeniu stosownego projektu i ogłoszeniu na dzień 19 kwietnia/ 1 maja 1851 roku licytacji, dochód takowy wydzierżawił Michałowi Pachuckiemu jako plus licytantowi² za sumę rocznego czynszu rs³. 8.” 

 Protokół z licytacji został zaaprobowany na okres od 1 maja 1851 roku do końca grudnia 1853 roku, przez Rząd Guberni Radomskiej, o czym poinformowana została 13 czerwca 1851 roku Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Duchownych (skan raportu poniżej).

Opracowano na podstawie Akt Miasta Przedborza 1850-1854, tom XI, Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. 

1Browarka – drzewo z kory oskrobane, w klocach na handel krajowy i zagraniczny przeznaczone, rozmaitej długości i grubości. „Słownik Języka Polskiego” , cz I, M. Orgelbrand, Wilno 1861, str. 113.

2„plus licytant” - najwięcej dający, czyli dający największą stawkę w przetargu. Za: „Słownik podręczny wyrazów obcych i rzadkich w języku polskim używanych”, X. Łukaszewski, Królewiec 1847, str. 173.

3rs. - rubli srebrnych - rubel srebrny, waluta rosyjska w XIX w.