Feliks Prusinowski, aptekarz (1841 - 1915)

 Epitafium Agnieszki i Jana Prusinowskich (powstańca listopadowego i przedborskiego aptekarza) znajdujące się w kruchcie przedborskiego kościoła parafialnego ufundował ich syn Feliks Prusinowski.

 Marmurowa płyta została wykonana przez kaliską firmę kamieniarską Karola Gintera, który od początku XX wieku swoje wyroby podpisywał "Bracia Ginter" , i taka też nazwa widnieje na przedborskim epitafium Prusinowskich -BR. GINTER W KALISZU. Rodzicom wystawił również okazały grobowiec na przedborskim cmentarzu parafialnym.

 Feliks Prusinowski urodził się 16 czerwca 1841 roku na przedborskiej Widomie, gdzie mieszkali jego rodzice.  Ze względu na to, że Widoma wówczas należała do parafii w Bąkowej Górze, jego chrzest, na którym nadano mu imiona Wincenty Feliks, odbył się w tamtejszym kościele 2 lipca 1841 r. Okazania dziecka księdzu bąkowogórskiemu dokonał ojciec - aptekarz Jan Prusinowski. Jego matką była Agnieszka Prusinowska z domu Wolniewicz. Prusinowscy byli szlachecką rodzinną używającą herbu Topór.

Akt urodzenia Feliksa Prusinowskiego. Archiwum Państwowe w Łodzi. 

Jego rodzicami chrzestnymi byli Wincenty Kozłowski Radca Stanu Dyrektor Wydziału Wyznań Religijnych w Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych,  brat jego matki Wawrzyniec Wolniewicz szef Izby Kontroli w Najwyższej Izbie Obrachunkowej Królestwa Polskiego wraz z małżonką Marią Ferdynandą Teresą Wolniewicz (z domu Ullrych) oraz Leokadia Wentzel. Na chrzcie obecni byli Karol Wilhelm Lembke, burmistrz Przedborza Franciszek Leski oraz dyrektor fabryki sukiennej na Widomie Karol August Heinrich.

Rachunek wystawiony w aptece F. Prusinowskiego
1880 r.

 Fundator tablicy wykształcenie zdobywał w gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim, a następie w Warszawie gdzie na Akademii Medyczno – Chirurgicznej uzyskał stopień pomocnika aptecznego. W roku 1863 przerwał naukę. Miał wtedy zorganizować biuro korespondencyjne, które służyło obsłudze powstania styczniowego. Na studia wrócił w 1866 wstępując do Szkoły Głównej Warszawskiej. Ukończył na niej w roku 1868 wydział farmacji ze stopniem prowizora farmacji. Był też wolnym słuchaczem na wydziale przyrodniczym tej uczelni. Po powrocie do Przedborza objął po ojcu prowadzenie apteki.

 19 marca 1870 roku w kościele ewangelicko-augsburskim w Warszawie poślubił Matyldę Szarlottę Heinrich córkę warszawskiego kupca Karola Augusta Heinricha, który jako dyrektor przedborskiej fabryki sukiennej obecny był na jego chrzcie w Bąkowej Górze. 

Informacja prasowa o ślubie F. Prusinowskiego w Kurierze Warszawskim z dnia 21.03.1870 r.

 Z tego związku rodzą się Jan Władysław, który na świat przyszedł w Warszawie 16.01.1871 r. i który zmarł 12.08.1872 r. w Przedborzu. Następnie w Przedborzu rodzą się: Agnieszka Zofia (02.01.1875 r.), bliźniacy Stanisław August i Mieczysław Stefan (16.08.1880), którzy zmarli w następnym roku 25.04.1881r – Mieczysław i 22.09.1881 Stanisław. Kolejną córką była Janina Helena ur. 23.05.1882 r.

 W roku 1878 wspomógł finansowo zbiórkę Towarzystwa Medycznego Warszawskiego na utworzenie stypendium lekarskiego na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim. Z Przedborza przeprowadził się do Kalisza, gdzie również zajął się prowadzeniem apteki. Szukając kupca na dom pozostawiony w Przedborzu w roku 1884 dawał ogłoszenia w prasie krajowej.

Ogłoszenie o sprzedaży domu i apteki. Kurier Warszawski, 20.01.1884 r.

 W Kaliszu powierzono mu funkcję asesora guberni kaliskiej. Na stanowisku tym przeprowadzał badania z chemii sądowej, a także prowadził stację higieniczno- doświadczalną. Praca ta zaowocowała wieloma publikacjami naukowymi ukazującymi się w prasie, a także odczytami w których zwracał uwagę na potrzebę kanalizacji miast i zaopatrywania mieszkańców w świeżą wodę. Za „Tablice statystyczne leczenia biednych dzieci „kroplą mleka” w Kaliszu w ciągu 5 lat 1905-1910”, które prezentowane były na wystawach higienicznych w Lwowie, Częstochowie i Lublinie otrzymał złoty medal, oraz trzy dyplomy uznania. Zajmował się też działalnością społeczną i charytatywną. Ze swoich środków opłacał np. wizyty dzieci z biednych domów w łaźniach.

 Na początku I wojny światowej, na skutek ostrzału Kalisza w sierpniu 1914 r. przez pruską artylerię, spłonął jego dom mieszczący się przy ul. Ogrodowej.

Zmarł 14 grudnia 1915 roku mieście Turek. Jakie uznanie zdobył sobie wśród współczesnych, świadczą słowa z jego nekrologu:

„W tem strapieniu i żałobie niech będzie pociechą najbliższym świadomość, że wielkie zasługi zmarłego nie pójdą na marne, że życiem swoiem bez skazy i nieposzlakowanym charakterem zasłużył na niewygasłą pamięć tak rodziny, jak i tych, którzy ocenić umieli.

Cześć cieniom człowieka zasług i wielkiego serca.”

Nekrolog F. Prusinowskiego (błąd w roku urodzenia 1814), Dziennik Poznański, 06.05.1916 r.

Feliks Prusinowski został pochowany na kaliskim cmentarzu "Przy Rogatce". Znajduje się tam grób rodziny Prusinowskich. Kaplica grobowa została ozdobiona wyrzeźbionymi w kamieniu makowymi główkami, jako symbolem aptekarskiej profesji. 

W biogramie Feliksa Prusinowskiego opublikowanym w Przedborskim Słowniku Biograficznym tom III, strona 205 - data i miejsce urodzenia w Przedborzu podane jako "niepotwierdzona  informacja". Tam też błędnie podany rok jego śmieci jako 1916. 

 

Źródła: 

 Akt urodzin Wincentego Feliksa Prusinowskiego, nr 59 w Aktach Stanu Cywilnego parafii rzymsko-katolickiej w Bąkowej Górze za rok 1841.

„Kurier Warszawski”, nr 62 z dnia 21 marca 1870 r.

„Kurier Codzienny”, nr 167 z dnia 26 lipca 1878 r.

„Kurier Warszawski”, nr 20 z dnia 20 stycznia 1884 r.

„Kurier Warszawski”, nr 242 z dnia 2 września 1914 r.

„Dziennik Poznański”, nr 104 z dnia 6 maja 1916 r.

„Księga pamiątkowa zjazdu byłych wychowańców byłej Szkoły Głównej Warszawskiej w pięćdziesiątą rocznicę jej założenia”, pod red. E. Jankowskiego, Warszawa 1914.

Księgi metrykalne parafii rzymsko-katolickiej w Przedborzu:

Akt urodzenia Jana Władysława nr 118/1871r

Akt zgonu Jana Władysława nr 58/1872 r

Akt urodzenia Agnieszki Zofii nr 95/1875 r

Akty urodzenia Stanisława Augusta i Mieczysława Stefana 152/1880 i 153/1880

Akty zgonu Mieczysława Stefana 67/1881 i Stanisława Augusta 121/1881

Akt urodzenia Janiny Heleny nr 156/1882 r