Wadecki Czesław Jan (1900 – 1937) uczestnik wojny polsko – bolszewickiej 1920 roku, 400 000 abonent Polskiego Radia, nauczyciel, działacz społeczny

 Czesław Wadecki urodził się 8 marca 1900 roku w Przedborzu. Był synem Józefa, farbiarza, który w latach 1915-1916 pełnił funkcję burmistrza Przedborza, i Wiktorii z Koncewiczów. Rodzina Wadeckich mieszkała na przedborskiej Widomie, w domu pod numerem 7.

 Wiadomo, że uczęszczał do szkoły w Sandomierzu, a od 1915 roku do gimnazjum filologicznego w Piotrkowie Trybunalskim. To tam najprawdopodobniej zaciągnął się jesienią 1918 roku do ponownie formowanego 1 Pułku Ułanów Krechowieckich. W Piotrkowie prowadzono bowiem zaciąg do 4 szwadronu i szwadronu karabinów maszynowych tego pułku. Z pułkiem tym Czesław Wadecki przebył szlak bojowy, który rozpoczął się walkami w latach 1918-1919 z Ukraińcami, m.in. o Gródek Jagielloński, którego utrzymanie zaważyło na obronie Lwowa przez Polaków. Pułk odznaczył się też wieloma sukcesami w trakcie walk na froncie wołyńskim. Po uzupełnieniu składów, wyposażenia i szkoleniach Krechowiacy, w styczniu 1920 roku zostali skierowani na teren Pomorza, i wzięli udział w jego wyzwalaniu spod władzy niemieckiej. Doszli aż do morza, biorąc udział w zaślubinach Polski z Bałtykiem. W związku z bolszewickim zagrożeniem, wiosną 1920 roku, Pułk powrócił na Ukrainę, walcząc tam tym razem skutecznie z sowiecką kawalerią dowodzoną przez Budionnego.

 Po zakończeniu służby w wojsku dokończył naukę w gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim. Od sierpnia 1921 r. do października 1922 r. pełnił obowiązki nauczyciela szkoły powszechnej w Przedborzu, a następnie w Kurowie w powiecie puławskim, gdzie wspierał działalność PSL „Piast”. Wreszcie od 1 października 1926 w Siedlcach podjął pracę nauczyciela w siedmioklasowej Szkole Powszechnej nr 4 (szkoła na Błoniach, obecnie Szkoła Podstawowa nr 4 im. Adama Mickiewicza), której dwukrotnie został dyrektorem. Po raz pierwszy pełni to stanowisko w latach 1927-1932, a następnie 1934-1937. Uzupełniając i podnosząc swoje wykształcenie ukończył Wyższe Kursy Nauczycielskie w Lublinie, oraz Państwowy Instytut Nauczycielski w Warszawie.

 W lutym 1932 roku został wybrany członkiem Komisji Rewizyjnej Siedleckiego Koła P.OW. Organizował i żywo udzielał się w Obywatelskim Komitecie pomocy letniej dla bezrobotnych w Siedlcach, zwracając uwagę w swych przemówieniach na tragiczną i groźną sytuację osób bez pracy. Zaangażowany był również w życie robotnicze i związkowe Siedlec. W 1931 roku został przewodniczącym Miejscowej Rady Zawodowej Związku Związków Zawodowych. Poświęcał się też pracy w związkach zawodowych nauczycieli. Był autorem publikacji w prasie lokalnej i pedagogicznej.

 W roku 1935 stał się słynny na całą Polskę, dzięki temu, że został 400 000 abonentem Polskiego Radia. Nagrodą jaką otrzymał było radio „Olympic” o wartości 750 zł (w roku 1935 przeciętne miesięczne wynagrodzenie w polskim szkolnictwie wynosiło ok. 240 zł), oraz wizyta w studiu Polskiego Radia w Warszawie z możliwością udziału w audycji radiowej poświęconej laureatowi.

Liczne informacje i relacje z przyznania nagrody znalazły się w prasie krajowej:

„ 400.000-czny abonent rozmawia z „Anteną",

Udało mam się przyłapać promieniejącego radością „abonenta Nr. 400.000" p. Czesława Wadeckiego w hallu polskiego radia.

—Koniecznie kilka słów dla „Anteny"! Może pańskie ostatnie przeżycia radjowe w skrócie telegraficznym?

— To jest tak trudno... Ale postaram się... Wiadomość o niespodziewanem wyróżnieniu przez los zaskoczyła mnie przy aparacie niedawno kupionym. Gdy usłyszałem moje nazwisko — byłem przerażony. Nawał myśli różnych nawet niedorzecznych przypuszczeń cisnął się do głowy, zanim wreszcie dowiedziałem się o szczęśliwem dla mnie wydarzeniu. Niemniej przerażona była żona — co jej jednak nie przeszkadzało później śmiać się z mojej, rzekomo, niemądrej miny. Po wysłuchaniu wiadomości, uwierzywszy wreszcie w radosną nowinę, przy dźwiękach radjowej muzyki zaczęliśmy tańczyć. Cieszyliśmy się jak dzieci. Na na tem jednak koniec. Otrzymane przeze mnie dowody życzliwości, gratulacje od wielu, bardzo wielu osób, nie tylko z Siedlec, ale z różnych stron Polski, sprawiały mi wiele radości. Są nawet tacy, którzy chcą ze mną do spółki grać na Loterji Państwowej. Obstawiają mnie jak konia wyścigowego. Szczególnie wzruszyły mnie objawy radości i zadowolenia dziatwy szkolnej z racji wyróżnienia przez los ich kierownika, A już do najmilszych w życiu należeć będzie dzień dzisiejszy. Gdyby nie świadomość, że niczem nie zasłużyłem sobie na tyle dowodów uprzejmości i życzliwości, i gdyby nie strata tylu lat spędzonych bez radja — byłbym najszczęśliwszym z ludzi".

 1 marca 1937 roku stanął przed Sądem w Siedlcach, jako obwiniony za „wyszydzenie radnych” w „Reportażu refleksyjnym” o radzie miejskiej Siedlec, który ukazał się w miejscowej gazecie. Za krytykę postępowania radnych, którą sąd uznał za wykroczenie polegające na „celowym dokuczeniu innej osobie, lub innym złośliwym niepokojeniu”, został Wadecki skazany na karę grzywny w wysokości 200 zł. Orzeczenie to jednak, 3 marca 1937 roku, zostało cofnięte przez Starostę Siedleckiego.

Zmarł niespodziewaną śmiercią 28 lipca 1937 roku.

W prasowej informacji o śmierci Czesława Wadeckiego napisano:

„Zmarły brał czynny udział w życiu społecznym, oświatowym i organizacyjnym, znany był szerokim sferom społeczeństwa naszego miasta, ze swej niezwykłej energii w poczynaniach, to też niespodziewany i nagły zgon młodego, bo liczącego 37 lat człowieka zaskoczył wszystkich”.

W jego pogrzebie liczny udział wzięli mieszkańcy Siedlec, w tym młodzież szkolna, znajomi, władze szkolne i miejskie. Został pochowany na starej części Cmentarza Cmentarnego w Siedlcach, sektor 30, rząd 1, nr grobu 27. Jego żoną była Jadwiga z Lachowiczów, która zmarła 25.10.1994 roku w wieku 93 lat. Pochowana została obok męża.

Jeśli uważasz moją pracę za pożyteczną, to możesz postawić mi kawę, klikając w ten link:

                                                                Postaw mi kawę :)

AP w Piotrkowie Trybunalskim Księga ludności stałej miasta Przedborza, tom VII, domy 1-26, Widoma; Antena. Ilustrowany tygodnik dla wszystkich, nr 10/1935; Front Robotniczy, nr 14/1931; Kurjer Poranny, nr 51/1935; W. Zawadki, Przedborski Słownik Biograficzny, tom II: biogram Wadeckiego Józefa (tam błędnie podano, że w latach 1928-1932 Czesław Wadecki był nauczycielem w Przedborzu); Nowa Gazeta Podlaska, nr 9/1932; Mały rocznik statystyczny 1939, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 1939; Życie Podlasia, nr 31/1937; A. Wojciechowski, Zarys historii wojennej 1-go pułku ułanów krechowieckich, Warszawa 1929; Wola Ludu, nr 16/1923; Ziemia Siedlecka, wkładka do nr 4/1937, nr 7/1937, nr 14/1937, nr 21/1937, nr 22/1937; https://siedlce.grobonet.com/ (tam błędnie podana data śmieci Czesława Wadeckiego); http://www.czworka.siedlce.pl/ ; https://geneteka.genealodzy.pl/ .