Czy Piotr Paweł Żuchalski, urodzony w Przedborzu w 1829 roku, był powstańcem styczniowym?

 W tomie I Przedborskiego Słownika Biograficznego znajduje się biogram Piotra Pawła Żuchalskiego. Autor biogramu Wojciech Zawadzki twierdzi, że urodzony w Przedborzu Piotr Żuchalski, był powstańcem styczniowym powieszonym w 1864 roku, przez Rosjan we wsi Słupia (jędrzejowska).

Pozwolę sobie na zaprzeczenie tej informacji.

Piotr Paweł Żuchalski był synem Jana i Cecylii z Gniewoszów. Jan był „dziedzicem części Przedborza”, ona mieszkała w Kotfinie. Pobrali się w Gidlach w roku 1805. Z tego związku w Przedborzu przychodzi na świat 11 dzieci. Z czego 5 umiera bardzo wcześnie.

Antonina Ewa Józefa (1806 – zmarła w tym samym roku mając 14 dni), Katarzyna (1806) Antonina (1809 – zmarła w tym samym roku mając 3 mieś.), Marcjanna (1810-1813), Julian Jakub (1813 – zmarł w tym samym roku mając 6 mieś.), Wojciech Stanisław (1814-1816), Aniela (1817), Antoni Jan Nepomucen (1820), Marianna Justyna (1823), Stanisław Jakub (1826), i bohater tej opowieści Piotr Paweł (1829).

 W Przedborzu w 1834 r. wychodzi za maż ich córka Aniela, za „wielmożnego” Karola Kryszkę z Opoczna. Następną miejscowością gdzie „spotykamy” Jana i Cecylię, to Orzechów (gm. Kobiele Wielkie), byli tam właścicielami „dwóch hub gruntu” ( 1 huba – ok 13.4 ha). Dowiadujemy się tego z aktu ślubu ich syna Stanisława Jakuba, zawartego w Dmeninie z Elżbietą Dorywalską w roku 1844. Ich miejsce zamieszkania w Orzechowie poświadczone jest również w akcie ślubu, z 1843 r. kolejnej córki Katarzyny, która w Przedborzu wyszła za mąż, za Bonawenturę Józefa Sulnickiego.

Trzy lata później 17 czerwca 1849 roku, w Mierzynie, związek małżeński zawiera ich syn Piotr:

„(...) między Piotrem Żuchalskim młodzieńcem okupnikiem [czynszownik – PZ] we wsi Orzechówku, urodzonym w Przedborzu z Jana i Cecylii z Gniewoszów niegdyś [ niegdyś -w znaczeniu już nieżyjących – PZ] małżonków Żuchalskich w Orzechówku zamieszkałych, lat dwadzieścia mającym, a panną Walerią Bartnicką córką naturalną Antoniny Bartnickiej teraz zamężnej Tymowskiej przy prawym mężu Józefie zamieszkała (...)”.

Akt ślubu Piotra i Walerii ( Księga metrykalna ślubów Parafii Mierzyn akt nr 12/1849)

 Z tego związku, w różnych miejscowościach, przychodzą na świat dzieci (w aktach urodzeń dzieci podane jest przybrane przez Walerię nazwisko ojczyma - Tymowska):

Ignacy – Żerechowa – 1850 r.

Leon – 1852?, zm. w Tomaszowie Mazowieckim w 1929, jego podany wiek 77 l.

Konstanty – Borzykowa – 1861 r. – ojciec ekonom w Borzykowie (zm. w Przedborzu 1919)

Władysław – Borzykowa – 1863 r.– (zm. w Łękach Szlacheckich w 1884)

Bolesław – Smotryszów – 1865 r.– ojciec ekonom w Smotryszowie.

Zofia Jadwiga – Smotryszów – 1868 r.

 Czy są to wszystkie dzieci Piotra i Walerii, trudno odpowiedzieć. Częste przez nich zmiany miejsca zamieszkania, wynikające najprawdopodobniej ze względu na pracę, utrudniają 100% pozyskanie danych bez szczegółowej kwerendy ksiąg metrykalnych kilku parafii. Tyle na chwilę obecną można dowiedzieć się z indeksacji aktów metrykalnych.

Waleria zmarła w roku 1880, we wsi Ignaców, parafia Borzykowa w gminie Żytno (brak indeksacji, akt zgonu nr 66).

Wiadomo, że Piotr był żonaty jeszcze dwa razy:

• z Joanną z Kuszewskich - zm. w 1889 r. we wsi Siomki, parafia w Milejowie, w akcie zgonu zapisano, że zmarła jako żona "służącego Piotra" (brak indeksacji, akt zgonu nr 39.)

• i z Katarzyną Bartlińską, z którą pobrał się w Dmeninie w 1893 r; w akcie zaślubin Piotr: "syn Jana i Cecylii z domu Gniewosz" , wdowiec po Joannie, urodzony w Przedborzu, mieszkający w Folwarku Katarzyna (być może Katarzynów w gm. Kobiele Wielkie?)

 W odszukanym akcie zgonu Piotra (brak indeksacji , akt zgonu nr 92, parafia Rozprza) zapisano, że zmarł w Folwarku Straszówek, dnia 5 lipca 1900 r, jako służący , lat 71 , urodzony w Przedborzu syn Jana i (błędnie imię matki) Elżbiety z domu Gniewosz, „pozostawił owdowiałą żonę Ksawerę z domu Bartlińską.”

Akt zgonu Piotra Żuchalskiego (Akta metrykalne zgonów Parafii Rozprza akt nr 92/1900)

Tak więc świetle informacji:

-że Piotr Żuchalski syn Jana i Cecylii, urodzony w Przedborzu, w roku 1849 wieku lat 20 pojął za żonę Walerię, z którą po powstaniu styczniowym płodził dzieci,

-że Piotr Żuchalski syn Jana i Cecylii, ur. w Przedborzu, wdowiec po Joannie zmarłej w 1889, w roku 1893 poślubił Ksawerę,

-że Piotr Żuchalski, urodzony w Przedborzu, syn Jana (tutaj błędne imię matki w akcie Piotra zgonu -Elżbieta), zmarł w wieku 71 lat, pozostawiając po sobie wdowę Ksawerę -

- teoria o tym, ze Piotr Żuchalski powieszony w Słupi w 1864 r. jest Piotrem Żuchalskim synem Jana i Cecylii urodzonym w 1829 r. w Przedborzu – nie może się ostać, ponieważ są to dwie różne osoby. 

Jeśli doceniasz moją pracę, możesz postawić mi kawę klikając w link: 

Tutaj możesz postawić mi kawę :)

Stanisławowi Mordakowi dziękuję za pomoc w tłumaczeniu metryk rosyjskojęzycznych.